با توجه به پیشرفت‌های قابل توجه در زمینه توسعه نسل پنجم ارتباطی در کشور، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از آغاز فرآیند واگذاری باندهای فرکانسی مربوط به این نسل از ارتباطات خبر داد.
این اقدام می‌تواند گامی بزرگ در جهت توسعه شبکه‌های نسل پنجم ارتباطی در ایران باشد و شرایط لازم برای تحقق اهداف بلندمدت کشور در این زمینه را فراهم آورد.
وضعیت فعلی توسعه نسل پنجم ارتباطی در کشور
به گزارش رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، تا پاییز سال ۱۴۰۳، بیش از ۲ هزار و ۳۲۸ سایت نسل پنجم ارتباطی در سراسر کشور راه‌اندازی شده است. این اقدام به‌ویژه در شهرهای بزرگ و در پی شروع پروژه‌های آزمایشی نسل پنجم ارتباطی انجام شده و زمینه‌ساز تحولات مهم در حوزه ارتباطات در کشور است. با این حال، هنوز تخصیص باندهای فرکانسی به‌صورت سراسری انجام نشده است، اما این موضوع در دست اقدام است و به زودی باندهای فرکانسی مورد نیاز برای توسعه بیشتر این نسل از ارتباطات به اپراتورها واگذار خواهد شد.
اهمیت باندهای فرکانسی در توسعه نسل پنجم
باندهای فرکانسی یکی از مهم‌ترین مولفه‌ها در توسعه شبکه‌های ارتباطی هستند. در حالی که تعداد زیادی از سایت‌های نسل پنجم در ایران نصب و راه‌اندازی شده است، تخصیص باندهای فرکانسی هنوز به طور کامل انجام نشده است. این مسئله باعث محدودیت‌هایی در توسعه کامل شبکه‌های نسل پنجم می‌شود. رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد که با توجه به پیشرفت‌های حاصل شده، به زودی باندهای فرکانسی مرتبط با نسل پنجم ارتباطی به طور رسمی واگذار خواهد شد و این روند در راستای رفع نیازهای شبکه‌ای کشور صورت خواهد گرفت.
پیش‌نویس سند چشم‌انداز باندهای فرکانسی
در راستای توسعه باندهای فرکانسی، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات پیش‌نویس سند چشم‌انداز طیف فرکانسی پنج‌ساله کشور (از سال ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷) را تهیه کرده است. این سند شامل راهبردها و اولویت‌های تخصیص باندهای فرکانسی برای نسل‌های مختلف ارتباطی به‌ویژه نسل پنجم است. به گفته محمدی، این پیش‌نویس آماده ارائه به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است و به زودی روند واگذاری باندهای فرکانسی آغاز خواهد شد.
پژوهشگاه ارتباطات و نقش آن در توسعه نسل پنجم
پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان یک بازوی پژوهشی مهم در کشور، نقش قابل توجهی در توسعه نسل پنجم ارتباطی دارد. این پژوهشگاه از سال‌ها پیش، برنامه‌ریزی و تحقیقات لازم برای راه‌اندازی شبکه‌های نسل پنجم را آغاز کرده است. در مرداد ۱۳۹۹، نخستین پایلوت نسل پنجم ارتباطی در محل پژوهشگاه راه‌اندازی شد و پس از آن، اپراتورها به طراحی و راه‌اندازی سایت‌های نسل پنجم در کلان‌شهرها پرداختند. این گام‌ها با وجود محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها همچنان ادامه دارد و شهرهای بزرگ به‌طور مداوم به ایستگاه‌های نسل پنجم مجهز می‌شوند.
تجهیز آزمایشگاه‌های نسل پنجم
یکی از اقدامات مهم پژوهشگاه ارتباطات، تجهیز و استقرار آزمایشگاه‌های نسل پنجم است. این آزمایشگاه‌ها در بخش‌های مختلف شبکه و کاربر مستقر شده و به شرکت‌های دانش‌بنیان و اپراتورهای داخلی خدمات لازم را ارائه می‌دهند. طراحی آزمون‌ها و استخراج روال‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به تست و تایید نمونه تجهیزات نسل پنجم نیز در حال انجام است. به‌زودی خدمات متمرکز به شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و اپراتورها انجام خواهد شد. برای بومی‌سازی این فناوری در لایه‌های هسته و شبکه دسترسی نیز برنامه‌های مختلفی در دست اجراست که تحقق کامل آن‌ها نیازمند حمایت و مشارکت بخش خصوصی است.
تلفیق هوش مصنوعی و نسل پنجم
رئیس پژوهشگاه ارتباطات در ادامه به اهمیت تلفیق هوش مصنوعی با شبکه‌های نسل پنجم اشاره کرد. وی اظهار داشت که این ترکیب می‌تواند افق‌های جدیدی را در طراحی و توسعه شبکه‌های سلولی به ارمغان آورد. همچنین، این روند زمینه‌ساز توسعه نسل ششم ارتباطی با تکیه بر هوش مصنوعی خواهد بود. به‌طور کلی، هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان یک عنصر کلیدی در بهینه‌سازی شبکه‌های ارتباطی نسل پنجم و نسل‌های آینده مطرح شود.
بررسی نسل ششم ارتباطی
در راستای نگاه به آینده، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات از سال ۱۴۰۰ بررسی‌های مربوط به نسل ششم ارتباطی را آغاز کرده است. طبق پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۳۰، استانداردسازی نسل ششم ارتباطی نیز انجام خواهد شد. این تحولات در راستای سیاست‌های کلان کشور و برنامه‌های هفتم توسعه صورت می‌گیرد. توسعه فراگیر نسل پنجم ارتباطی و توجه به نسل‌های آتی به‌ویژه در زمینه هوشمندسازی، یک ضرورت راهبردی برای کشور محسوب می‌شود و پژوهشگاه نیز در این راستا در تلاش است تا پیشگام باشد.
ابررایانه سیمرغ و نقش آن در پردازش کلان داده
یکی از پروژه‌های برجسته پژوهشگاه، ابررایانه سیمرغ است که در حوزه پردازش کلان داده اهمیت زیادی دارد. این پروژه با ظرفیت پردازشی نیم پتافلاپس شروع به کار کرده و برنامه‌ریزی برای افزایش آن به ۵ پتافلاپس نیز در دست انجام است. این ابررایانه با ارائه خدمات متنوعی از جمله سکوی هوش مصنوعی به عنوان خدمت، سکوی تحلیل کلان داده و سکوی اینترنت اشیا، می‌تواند در کاربردهای مختلف علمی و صنعتی که به پردازش قدرتمند نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به برنامه‌ها و تلاش‌های صورت‌گرفته، توسعه باندهای فرکانسی در کشور می‌تواند یکی از عوامل کلیدی در پیشرفت و توسعه شبکه‌های نسل پنجم ارتباطی باشد. پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اقدامات خود در زمینه تجهیز آزمایشگاه‌ها و پیشبرد طرح‌های بومی‌سازی، گام‌های بزرگی در این راستا برداشته است. در کنار این تحولات، توجه به آینده و برنامه‌ریزی برای نسل‌های آینده ارتباطی از جمله نسل ششم، چشم‌انداز روشنی را برای کشور در این حوزه به وجود می‌آورد.
