بررسی کامل تفاوت‌های سری Intel Ultra Core

نسل جدید پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل یعنی پردازنده‌های Intel Ultra Core ترکیب قدرتمندی از عملکرد خوب، مصرف توان پایین و قابلیت‌های هوش مصنوعی را درهم آمیخته است. در این مقاله از شهر سخت‌افزار به بررسی و مقایسه‌ انواع پردازنده‌های لپ‌‎تاپ Intel Ultra Core پرداخته و درخواهیم یافت که هر یک از پردازنده‌های نسل جدید برای چه کاری و برای کدام گروه از کاربران مناسب است.

پردازنده‌های Intel Ultra Core ارائه‌دهنده‌ معماری هیبریدی جدیدی است که هدف آن ایجاد توازن میان عملکرد و بازدهی (راندمان) تراشه است. بازدهی (Efficiency) در این مقاله به معنای عملکردی است که تراشه به ازای مصرف انرژی معین ارائه می‌کند.

افزایش تعداد هسته‌های کم‌مصرف، بهبود قابل‌توجه عملکرد تراشه در زمینه‌ پردازش هوش مصنوعی، ارتقای چشمگیر قابلیت‌های‌ گرافیکی و سازگاری با آخرین فناوری‌های ارتباطی نظیر تاندربولت 4 گام‌های بلندی است که اینتل در طراحی تراشه‌های جدید خود برداشته است.

اینتل آخرین نسل پردازنده‌های لپ‌تاپ خود را در رده‌های مجزای اینتل اولترا 5، اینتل اولترا 7 و اینتل اولترا 9 معرفی کرده است. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی و مقایسه‌ انواع پردازنده‌های لپ‌تاپ Intel Core Ultra بپردازیم.

ویژگی‌های اصلی پردازنده‌های Intel Core Ultra

توان مصرفی پایین‌، سطح عملکرد بهینه، برخورداری از واحد پردازش عصبی (NPU) کم‌مصرف و به‌کارگیری پردازنده‌ی گرافیکی پرقدرت Arc  جزو نقاط قوت پردازنده‌های Intel Core Ultra است. بنا به گفته‌ی اینتل پردازنده‌های گرافیکی یکپارچه‌ Arc با داشتن حداکثر 8 هسته‌ بر پایه‌ ریزمعماری Xe و فرکانس کاری بالاتر نسبت به مدل‌های قبلی، در اجرای بازی و تولید محتوای گرافیکی تواناتر از گذشته ظاهر خواهند شد.

اگرچه کاربران همچنان برای اجرای وظایف گرافیکی پیچیده‌تر  مثل گیمینگ با وضوح بالا،  نیاز به جی‌پی‌یو های مجزا خواهند داشت. پردازنده گرافیکی Arc از درگاه‌های دیسپلی پورت 2.1 و HDMI 2.1، اتصال چهار نمایشگر 4K به صورت همزمان و پخش ویدئوهای AV1 پشتیبانی می‌کند. همچنین این پردازنده‌ها با استفاده از فناوری افزایش وضوح XeSS بر پایه‌ی هوش مصنوعی، نرخ فریم و سطح عملکرد را در بازی بهبود می‌بخشند.

شرکت اینتل در سری جدید پردازنده‌های Intel Core Ultra برای لپ‌تاپ‌ و PC تاکید زیادی بر کارایی تراشه در اجرای دستورالعمل‌های هوش مصنوعی دارد. در تراشه های نسل جدید بارهای کاری AI  به تناسب و به طور بهینه بین قسمت های مختلف تراشه ازجمله CPU، GPU و NPU توزیع می‌شود.

در این تقسیم کار از توان GPU برای تولید محتوا  بر پایه‌ی هوش مصنوعی استفاده شده، اجرای بارهای کاری Low-Latency برای اطمینان از انجام سریع کار به CPU سپرده می‌شود و بالاخره برای انجام بارهای کاری مداوم هوش مصنوعی، واحد NPU وارد عمل می‌شود.

پشتیبانی تراشه‌های لپ‌تاپ سری Intel Core Ultra از Wifi 7.0 و Wifi 6E سبب اتصال سریع‌تر و پایدارتر اینترنت نسبت به گذشته و بهبود تجربه‌ی گیمینگ آنلاین می‌شود. علاوه بر آن امکانات ارتباطی دیگری مثل پشتیبانی از درگاه تاندربولت 4، پشتیبانی از بلوتوث نسخه 5.4 و 5.3 ترکیب قدرتمندی را در سری جدید پردازنده‌های Intel Core Ultra فراهم کرده است.

آنچه تاکنون گفته شد ویژگی‌های کلی مشترک بین تمام پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل اولترا بود. اما خوب است بدانید که اینتل تاکنون دو سری از پردازنده‌‌های لپ‌تاپ Intel Core Ultra را معرفی و عرضه کرده است. در ادامه‌ی این مقاله با ویژگی‌های اختصاصی هر یک از این دو سری بیشتر آشنا خواهیم شد.

اولین سری پردازنده‌های لپ‌تاپ Intel Core Ultra از ریزمعماری Meteor Lake بهره می‌برند. اینتل در معرفی معماری Meteor Lake از عبارت «ریزمعماری هیبریدی با عملکرد سه بعدی» یاد کرده و در توضیح اشاره می‌کند که هدف از این ریزمعماری ایجاد توازنی بهینه میان عملکرد و توان مصرفی در گیمینگ و تولید محتواست.

معماری هیبریدی 7 نانومتری جدید اینتل یا Meteor Lake دارای میکرو ساختاری با دو نوع هسته بر روی یک تراشه‌ی واحد است. هر یک از این دو نوع هسته به منظور انجام وظایف مشخصی ساخته شده تا هدف اینتل در افزایش دوام باتری و بهبود سطح عملکرد به طور همزمان محقق شود.

هسته‌های دارای توان عملیاتی بالا (P-Cores) برای اجرای بارهای کاری تک رشته‌ای نظیر گیمینگ بهینه‌سازی‌ شده است، درحالی که هسته‌های کم‌مصرف (E-Cores) با هدف اجرای بارهای کاری چند رشته‌ا‌ی (Multi Thread) طراحی شده است و فرکانس کمتری نسبت به هسته‌های P دارد.

اما در کنار این هسته‌های آشنا، نوع جدیدی از هسته‌های بسیار کم‌مصرف با نام Low Power E-Cores یا به طور خلاصه LPE-Cores نیز حضور دارد که صرفاً برای انجام برخی وظایف چندرشته‌ای خاص و همچنین برون‌سپاری بار پردازش‌های بک‌گراند طراحی شده است. واحد بهینه‌سازی‌‌شده‌ Thread Director نیز به اولویت‌بندی و توزیع بارهای کاری میان انواع هسته‌های تراشه می‌پردازد.

از سوی دیگر نسخه‌ سوم فناوری Intel Turbo Boost Max Technology با پشتیبانی ذاتی سیستم عامل ویندوز 11، بارهای کاری بحرانی را در اولین گام به سریع‌ترین هسته‌ها هدایت می‌کند و این سازوکار باعث افزایش سطح عملکرد و بهینه‌سازی مصرف انرژی پردازنده‌های Intel Core Ultra می‌شود. پردازنده‌ی گرافیکی Intel Arc با ریزمعماری Xe و برخورداری از 4 تا 8 هسته‌ی گرافیکی بهتر از گذشته اجرای پردازش‌های گرافیکی را تسهیل خواهد کرد.

بررسی ویژگی‌های پردازنده‌های سری دوم Intel Ultra Core

سری دوم پردازنده‌های Intel Ultra Core در اوایل پاییز امسال رسماً معرفی شد و به بازار راه یافت. اینتل در ساخت سری دوم پردازنده‌های اینتل اولترا یا پردازنده‌های 200V نسبت به سری اول پا را فراتر گذاشته و علاوه بر تمام مزایای یادشده، این بار از فناوری 3 نانومتری Lunar Lake بهره گرفته است.

Lunar Lake با دو نوع هسته‌ی P و E و با تاکید بیشتر بر بازدهی توانی و مصرف انرژی کم طراحی شده است. این معماری با هدف ایجاد حداکثر کارایی در لپ‌تاپ‌های بسیار سبک و باریک ایجاد شده است و گستره‌ی لپ‌تاپ‌های بزرگ‌تر در اختیار تراشه‌های 7 نانومتری سری اول خواهد بود.

علاوه بر این برای ساخت پردازنده‌های گرافیکی Lunar Lake از معماری ارتقایافته‌ی Xe2 استفاده شده است که در کنار موتور XMX AI عملکرد گرافیکی بهتری نسبت به سری قبلی خواهد داشت. تمام پردازنده‌های معرفی شده از این سری 8 هسته‌ی Xe2 در اختیار خواهند داشت. همچنین قابلیت‌های هوش مصنوعی در سری دوم پردازنده‌های لپ‌تاپ Intel Ultra Core ارتقای ویژه‌ای یافته و توان اجرای عملیات این بار تا 48 TOPS افزایش یافته است.

انواع پردازنده‌های لپ‌تاپ Intel Ultra Core

پردازنده‌های Intel Ultra Core لپ‌تاپ در سه خانواده یا سه رده‌ی (Brand Level) اینتل اولترا 5، اینتل اولترا 7 و اینتل اولترا 9 عرضه شده است. نامگذاری این پردازنده‌ها به شیوه زیر انجام می‌شود؛

Intel Core Ultra X iiiS

در این شیوه‌ی نامگذاری X بزرگ رده‌ی برند را نشان می‌دهد که به جای آن اعداد 5، 7 و 9 قرار می‌گیرد. پردازنده‌ها‌ی اینتل اولترا 5 جزء میان‌رده‌ها، پردازنده‌های اینتل اولترا 7، محصولات رده‌بالا و پردازنده‌های اینتل اولترا 9 در این سری جزء پرچم‌دارها به حساب می‌آید.

پس از آن سه عدد iii شماره‌ی مدل را مشخص می‌کند که عدد بزرگتر نشان‌دهنده‌ی سطح عملکرد بهتر (فرکانس کاری بالاتر) است. در نهایت نامگذاری با یک پسوند S به پایان می‌رسد. این پسوند شامل یکی از حروف H، U و V است که هر کدام نشان‌دهنده‌ی دامنه‌ کاربرد مشخص و زیرمجموعه‌ی مشخصی از پردازنده‌های لپ‌تاپ است.

پسوند H تاکید بر عملکرد سطح بالای پردازنده دارد که آن را برای گیمینگ و انجام بارهای کاری سنگین مناسب می‌کند. U بر کم‌مصرف بودن پردازنده و افزایش طول عمر باتری دلالت دارد و V که مختص سری دوم این پردازنده‌هاست، حاکی از عملکرد تطبیق‌پذیر تراشه یا ایجاد بالاترین توازن میان عملکرد و مصرف است.در نظر داشته باشید که در سری اول پردازنده‌ها‌ی Intel Core Ultra فقط پسوند‌های H و U به کار رفته و پسوند V مختص سری دوم (سری 200V) با معماری Lunar Lake است.

برای مثال Intel Core Ultra 9 185H پردازنده‌ی رده‌بالایی است که برای اجرای وظایف سنگین و گیمینگ طراحی شده یا Intel Core Ultra 5 125U پردازنده میان‌رده‌ کم‌مصرفی است که به خوبی قادر به انجام وظایف روزمره و موردانتظار از یک لپ‌تاپ است و در عین حال دوام باتری بالایی را به بار می‌آورد. Intel Core ultra 9 268V نیز پردازنده‌ی سطح بالایی از سری دوم با 8 هسته‌ی Lunar Lake بوده و علاوه بر توان مصرفی بسیار مناسب و فرکانس بوست 5.1 گیگاهرتز دارد.

مقایسه پردازنده‌های Intel Ultra Core

برای بیان تفاوت‌های Intel Ultra Core و مقایسه‌ انواع پردازنده‌های مختلف اینتل اولترا 5، 7 و 9 بهتر است ابتدا از نظر ویژگی‌های فنی و سپس از نظر دامنه‌ کاربرد و بازار هدف مقایسه انجام شود. ویژگی‌های فنی انواع پردازنده‌های Intel Ultra Core به صورت یکجا در جدول زیر آورده شده است. توجه داشته باشید که در بخش نام پردازنده از تکرار عبارت Intel Core Ultra صرف نظر شده است.

مقایسه از نظر سرعت کلاک

در هر دو سری اول و دوم پردازنده‌های Intel Ultra Core حداکثر فرکانس کاری هسته‌های P و E پردازنده‌ها‌ی اولترا 9 در مقایسه با اولترا 7 بالاتر است و به همین ترتیب تراشه‌های اولترا 7 نیز نسبت به اولترا 5 فرکانس پایه و توربوی بالاتری دارد. فرکانس پایه‌ هسته‌های P در بالاترین حالت 5.1 و هسته‌های E حداکثر 3.8 گیگاهرتز است. هرچه سرعت کلاک پردازنده بیشتر باشد، سطح عملکرد بالاتری در اجرای بارهای کاری سنگین به دست می‌آید.

مقایسه از نظر عملکرد گرافیکی

همانطور که از اطلاعات جدول فوق مشخص است در سری اول Intel Ultra Core پردازنده‌های اینتل اولترا 9 و اینتل اولترا 7 با داشتن تعداد هسته‌های Xe بالاتر در پردازنده‌ی‌ گرافیکی یکپارچه و همچنین فرکانس GPU-ی بیشتر، قدرت پردازش گرافیکی بالاتری دارند و بدون اتکا به کارت گرافیک مجزا، امکان کار با داده‌های گرافیکی پیچیده‌ و گیمینگ معتدل را ایجاد می‌کنند. در سری دوم 200V تمامی تراشه‌ها شامل 8 هسته‌ی گرافیکی Xe2 با عملکرد ارتقا یافته‌ گرافیکی هستند. اینتل مدعی 50 درصد عملکرد بهتر در هسته‌های Xe2 در مقایسه با Xe است.

مقایسه از نظر توان مصرفی

از دیدگاه توان مصرفی پردازنده‌های لپ‌تاپ با پسوند H به ویژه اینتل اولترا 9 در مقایسه با پردازنده‌های اولترای 7 و اولترای 5 توان مصرفی پایه و توربوی بیشتری داشته و در نتیجه عمر باتری کمتری دارند. از سویی پردازنده‌های Intel Ultra Core با پسوند U مصرف انرژی کمتر و عمر باتری بالاتری دارند. در مدل‌های با پسوند V حداکثر توان مصرفی 37 وات است که رقم بسیار خوبی برای یک لپ‌تاپ به شمار می‌رود. همچنان که گفته شد مدل‌های V با هدف تطبیق‌پذیری میان سطوح عملکرد و مصرف متفاوت تولید شده‌اند.

مقایسه از نظر دامنه‌ی کاربرد

از نظر دامنه‌ کاربرد پردازنده‌های اینتل اولترا 5 مناسب‌ترین گزینه برای دانشجویان و کسانی است که به دنبال نوشتن و مطالعه‌ی اسناد و متون، کار با نرم‌افزارهای صفحه‌گسترده مثل آفیس، اکسل و اکسس و استفاده‌های تحصیلی و درسی از لپ‌تاپ خود هستند.

پردازنده‌هایی مثل 125U و 134U کاربر را در اکثر اوقات از کار با لپ‌تاپ متصل به برق بی‌نیاز کرده و دوام باتری بالایی را به ارمغان می‌آورد. البته به جز مدل‌های U هر کدام از مدل‌های Intel Ultra Core سری دوم (200V) با پسوند V با مصرف بسیار کم و طول عمر باتری بالا گزینه‌ی دیگری پیش روی این دسته از کاربران است.

بهترین پردازنده Intel Ultra Core برای گیمینگ، طراحی و انجام کارهای گرافیکی بدون شک پردازنده‌های لپ‌تاپ اولترا سری 7 است. این پردازنده‌ها سطح عملکرد بهتری نسبت به اینتل اولترا 5 دارد، ولی همچنان برای گیمینگ سطح بالا کاربران باید به فکر یک تراشه‌ گرافیکی مجزا در کنار آن باشند. پردازنده‌ گرافیکی داخلی تراشه‌های اینتل اولترا اگرچه نسبت به نسل‌های قبل از خود پیشرفت‌هایی داشته، ولی همچنان مناسب گیمینگ سنگین و با وضوح بالا نیست. مدل‌های اولترا 7 با پسوند H برای گیمرها بهترین انتخاب ممکن در یک لپ‌تاپ گیمینگ است.

در نهایت برای کاربرانی که سطح عملکرد برای آنها بسیار مهم است و نیاز به کامپیوترهای قابل‌حمل با توان محاسباتی بسیار بالا دارند، گزینه‌ای به جز اینتل اولترا 9 باقی نمی‌ماند. Intel Ultra Core 9 با داشتن تعداد هسته‌های P و E فراوان و فرکانس کاری بالا قابلیت اجرای محاسبات پیشرفته را داشته، از پس اجرای نرم افزارهای سنگین طراحی گرافیکی و پردازش داده به راحتی برمی‌آید.

جمع بندی

نسل جدید پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل با نام Intel Ultra Core نسبت به نسل‌های قبل از نظر تعداد هسته و سطح عملکرد پیشرفت قابل توجهی داشته و حداکثر توازن را میان کارائی و مصرف انرژی تراشه برقرار می‌کند. ارتقای توان اجرای عملیات هوش مصنوعی، بهبود قابلیت‌های گرافیکی پردازنده و طول عمر باتری مشخصه‌های پردازنده‌های نسل جدید اینتل است. سبد متنوع محصولات جدید اینتل، با پردازنده‌های اینتل اولترا 9، اینتل اولترا 7 و اینتل اولترا 5 گزینه‌های عالی برای تمامی کاربران با نیازهای متنوع و اولویت‌های متفاوت در بر دارد.

پرسش‌های پرتکرار
آیا پردازنده‌ی اینتل اولترا 5 برای گیمینگ مناسب است؟

اگر هدف از خرید لپ‎تاپ گیمینگ باشد، بهتر است مدلی با پردازنده‌ی اینتل اولترا 7 یا بالاتر تهیه شود.

آیا پردازنده‌ی اینتل اولترا 9 برای طراحی گرافیکی بهتر از اینتل اولترا 7 است؟

بله، قطعاً اینتل اولترا 9 با داشتن تعداد هسته‌های بیشتر و فرکانس کاری بالاتر از پس انجام کارهای گرافیکی بهتر برمی‌آید.

کدام پردازنده از سری Intel Ultra Core برای کارهای رندرینگ مناسب تر است؟

مناسب‌ترین گزینه برای کارهای سنگین گرافیکی مثل رندرینگ پردازنده های اینتل اولترا 9 است.

آیا پردازنده های Intel Ultra Core مصرف انرژی کمتری دارد؟

بله، پردازنده های سری کور اولترای اینتل با داشتن هسته‌های متعدد کم مصرف E و LPE،  میزان مصرف انرژی کمتری نسبت به نسل‌های قبل پردازنده‌های لپ‌تاپ اینتل دارد.

چرا پردازنده های اینتل اولترا 7 و 9  نسبت به نسل‌های قبلی بهتر عمل می‌کند؟

معماری بهینه‌ی Meteor Lake باعث ایجاد توازن میان سطح عملکرد و مصرف توان و نیز توزیع بهینه‌ی بارهای کاری بین هسته‌های مختلف شده، سطح عملکرد بهتری ایجاد می‌کند.

آیا پردازنده اینتل اولترا 9 در اجرای برنامه‌‌های سنگین بهتر از اینتل اولترا 5 عمل می‌کند؟

بله، اینتل اولترا 9 سطح عملکرد بسیار بهتری نسبت به اینتل اولترا 5 دارد.

آیا پردازنده‌های اینتل اولترا بهبودهای قابل توجهی نسبت به نسل‌های قبلی دارند؟

بله، پردازنده‌های اینتل اولترا از نظر سطح عملکرد، توزیع مناسب بارهای کاری و رشته‌های پردازشی، کاهش مصرف توانی، پردازش هوش مصنوعی و قابلیت‌های گرافیکی پیشرفت قابل توجهی داشته است.