هوش مصنوعی یکی از تکنولوژی‌هایی است که در سال‌های اخیر توانسته تغییرات گسترده‌ای در بسیاری از صنایع ایجاد کند. یکی از حوزه‌هایی که هوش مصنوعی به سرعت در آن در حال پیشرفت است، شناسایی و تجزیه و تحلیل اثر انگشت‌ها در جرم‌شناسی است. سال‌ها تصور بر این بود که اثر انگشت‌ها کاملاً منحصر به فرد هستند و هر فردی اثر انگشتی خاص و متفاوت از دیگران دارد. اما به تازگی پژوهشی با استفاده از هوش مصنوعی نشان داده که اثر انگشت‌های یک فرد ممکن است تا حدی شبیه به هم باشند که تشخیص دقیق آن‌ها حتی برای سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی نیز دشوار باشد. این کشف، بحث جدیدی را در مورد دقت روش‌های سنتی شناسایی اثر انگشت‌ها و قابلیت‌های هوش مصنوعی در این زمینه ایجاد کرده است.
هوش مصنوعی و زیر سوال بردن منحصر به فرد بودن اثر انگشت‌ها
بیش از 100 سال است که اثر انگشت‌ها به عنوان ابزاری برای شناسایی مجرمان استفاده می‌شود. فرض بر این بوده که اثر انگشت هر فرد کاملاً منحصر به فرد است و هیچ دو فردی از نظر اثر انگشت مشابه هم نخواهند بود. این باور در طول زمان مورد تایید بسیاری از متخصصان قرار گرفت و به یک استاندارد جهانی در علم جرم‌شناسی تبدیل شد. اما با ظهور هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پیشرفته، پژوهشگران توانسته‌اند این فرضیه را به چالش بکشند.
تجزیه و تحلیل داده‌ها با هوش مصنوعی
در این تحقیق، یک تیم تحقیقاتی به رهبری گیب گوو، دانشجوی ارشد دانشگاه کلمبیا، از یک پایگاه داده دولتی آمریکا با بیش از 60,000 اثر انگشت استفاده کردند. در این تحقیق، اثر انگشت‌ها به دو دسته تقسیم شدند: یکی از افرادی که اثر انگشت‌ها برای یک نفر بودند و دیگری از افرادی که اثر انگشت‌ها به افراد مختلف تعلق داشت. سپس این داده‌ها به سیستم هوش مصنوعی داده شد تا الگوریتم‌ها بررسی کنند که کدام اثر انگشت‌ها به یک فرد خاص تعلق دارند. نتایج جالبی از این آزمایش به دست آمد؛ سیستم هوش مصنوعی توانست با دقت 77 درصد اثر انگشت‌های مشابه را از یکدیگر تشخیص دهد، حتی اگر این اثر انگشت‌ها ظاهراً تفاوت‌هایی با هم داشتند. این میزان دقت برای الگوریتم‌های هوش مصنوعی قابل توجه است و نشان می‌دهد که هوش مصنوعی به راحتی می‌تواند بر روی جزئیات دقیق‌تری از اثر انگشت‌ها تمرکز کند.
روش‌های جدید در تشخیص اثر انگشت‌ها با هوش مصنوعی
یکی از ویژگی‌های برجسته این تحقیق، تغییر در روش‌های تجزیه و تحلیل اثر انگشت‌ها بود. در حالی که در روش‌های سنتی، بیشتر به جزئیات ریز خطوط اثر انگشت توجه می‌شود (که به آن “minutiae” گفته می‌شود)، در این تحقیق هوش مصنوعی به تحلیل انحنای حلقه‌ها و پیچ‌ها در مرکز اثر انگشت پرداخت. این روش توانسته است تا اثر انگشت‌های مشابه یک فرد را شناسایی کند، حتی اگر خطوط آن‌ها از نظر ظاهری تفاوت‌هایی داشته باشند.
دقت بالاتر هوش‌مصنوعی با داده‌های بیشتر
نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که هوش‌مصنوعی می‌تواند از طریق تحلیل‌های پیچیده‌تر و با استفاده از داده‌های بیشتر، دقت بسیار بالاتری در شناسایی اثر انگشت‌ها داشته باشد. تیم تحقیقاتی باور دارند که اگر به این مدل‌های هوش مصنوعی داده‌های بیشتری ارائه شود، دقت آن‌ها به مراتب بیشتر از 77 درصد خواهد شد. این امر می‌تواند در شناسایی اثر انگشت‌ها در جنایت‌ها و بررسی پرونده‌های قدیمی کمک کند. به علاوه، هوش مصنوعی قادر خواهد بود تا اثر انگشت‌های مربوط به جنایت‌های مختلف را شناسایی کند و به ارتقای دقت تحقیقات در جرم‌شناسی کمک نماید.
هوش مصنوعی و بهبود فرآیندهای جرم‌شناسی
این پیشرفت‌ها می‌توانند تحولی در حوزه جرم‌شناسی ایجاد کنند. اگرچه روش‌های سنتی شناسایی اثر انگشت‌ها مدت‌هاست که مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اما هوش‌مصنوعی می‌تواند این فرآیندها را به طور چشمگیری بهبود دهد. با استفاده از مدل‌های هوش‌مصنوعی، دقت شناسایی اثر انگشت‌ها می‌تواند به حدی افزایش یابد که احتمال اشتباهات انسانی به حداقل برسد. همچنین، استفاده از هوش مصنوعی در جرم‌شناسی می‌تواند به بررسی جنایت‌های قدیمی و شناسایی افراد بی‌گناه کمک کند. فرض کنید که فردی به اشتباه به دلیل تطابق اثر انگشت به یک جنایت محکوم شده باشد. در این صورت، هوش مصنوعی می‌تواند شواهد جدیدی پیدا کند و باعث تبرئه آن فرد شود.
چالش‌ها و مخالفت‌ها در استفاده از هوش مصنوعی در جرم‌شناسی
در ابتدا، این کشف با مخالفت‌هایی روبرو شد. بسیاری از متخصصان و محققان جرم‌شناسی به این نتیجه‌گیری‌ها شک داشتند و حتی برخی از ژورنال‌های معتبر علمی مقاله تیم تحقیقاتی را رد کردند. آن‌ها نمی‌توانستند باور کنند که اثر انگشت‌های یک فرد ممکن است شباهت‌های زیادی به هم داشته باشند. این مخالفت‌ها و چالش‌ها تیم تحقیقاتی را مجبور کرد تا تلاش‌های بیشتری برای تایید نتایج خود انجام دهند. اما با پشتکار و ارائه شواهد بیشتر، تیم موفق شد که تحقیقات خود را در یکی از معتبرترین ژورنال‌های علمی، یعنی Science Advances، به چاپ برساند.
نتایج و تاثیرات هوش‌مصنوعی در آینده جرم‌شناسی
این یافته‌ها می‌توانند تأثیرات چشمگیری در سیستم‌های قضائی و جرم‌شناسی در سراسر جهان داشته باشند. اگر هوش‌مصنوعی بتواند با دقت بالا اثر انگشت‌ها را شناسایی کند، ممکن است شاهد تغییرات گسترده‌ای در نحوه بررسی پرونده‌های جنایی و شناسایی مجرمان باشیم. این فناوری نه تنها می‌تواند دقت تحقیقات را افزایش دهد بلکه می‌تواند کمک کند تا عدالت به درستی اجرا شود و از اشتباهات در محکومیت‌ها جلوگیری شود. به همین دلیل، هوش‌مصنوعیدر آینده نزدیک به عنوان ابزاری مهم در علم جرم‌شناسی مطرح خواهد شد و استفاده از آن در شناسایی و تحلیل اثر انگشت‌ها می‌تواند تحولی بزرگ ایجاد کند.
